Slim bermbeheer - Het bewust onderhouden van bermen.

Onder slim bermbeheer wordt het bewust maaien en onderhouden van bermen verstaan [1]. Het doel van deze maatregel is de negatieve impact van intensief bermbeheer op de flora en fauna van bermen te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door minder vaak te maaien, gefaseerd te maaien of in bepaalde patronen te maaien en sommige stukken te laten staan. Naast het bijdragen aan een betere leefomgeving voor flora en fauna draagt slim bermbeheer ook bij aan het verbeteren van de bodemkwaliteit en kan het resulteren in een verhoogde biodiversiteit. De bodem en aanwezige/potentiële soorten bepalen hoe slim bermbeheer er op de locatie uitziet.  

https://www.bij12.nl/onderwerpen/natuur-en-landschap/index-natuur-en-landschap/natuurtypen/ 

Het idee achter slim bermbeheer is dat wanneer het beheer wordt uitgevoerd de stress op flora en fauna zo klein mogelijk wordt gemaakt. Een goed onderhouden berm waar slim bermbeheer wordt toegepast kan een toename aan fauna verwachten. Ook wordt hierbij de stress op de vegetatie verminderd [2]. Daarnaast kunnen bermen een bijdrage leveren aan de biodiversiteit en connectiviteit van een gebied. De onderstaande aandachtspunten dragen elk bij aan de verhoging van de biodiversiteit. Met een waardering van 1 ster (laag) tot 5 sterren (hoog) kunt u zien welke aandachtspunten het meeste bijdragen . 

Bij het uitvoeren van slim bermbeheer of het aanpassen van een bestaande berm kunnen er één of meerdere natuurtypen gerealiseerd worden om de biodiversiteit verder te bevorderen. In het geval van bermen is het van belang dat onderdelen hiervan mogen verruigen. Elementen die zeer geschikt zijn voor een verruiging zijn Groenvoorziening, A01.04: Insectenrijke graslanden en L01.13: Bomenrij of solitaire boom. Deze elementen dienen voornamelijk als voedselvoorziening, schuilplaatsen of navigatie-elementen. Bij het beheren van bermen kunnen onderstaande natuurtypen gerealiseerd worden. Door het juist inrichten en beheren van deze elementen kunt u als eindstreven het veelvoudig voorkomen of zelfs vestigen van de bijbehorende gidssoorten verwachten, zie tabel 1. 

Tabel 1: Natuurtypen met hun geassocieerde gidssoorten die gerealiseerd kunnen worden bij bermen.

Houd er rekening mee dat om een aanspraak te maken op subsidie u regelmatig aan een minimumgrootte van uw gebied moet voldoen.

Voor de maatregel:

Als voorbeeld van slim bermbeheer is de Sterrenlaan in Eindhoven gekozen. De straat ligt tussen een woonwijk en het Summa college. Door slim bermbeheer uit te voeren in de vorm van sinusbeheer kan er een mooi habitat gecreëerd worden lands wegen in stedelijk gebied waar normaliter weinig tot geen biodiversiteit te vinden zou zijn geweest. Let wel op dat bermen direct langs drukke wegen niet heel goed voor insecten zullen zijn, omdat veel insecten doodgereden zullen worden.

Met de maatregel:

Legenda

1: Selecteer een locatie waar slim bermbeheer een meerwaarde kan hebben voor de biodiversiteit. Denk hierbij aan de ligging binnen de gemeente; het toepassen van slim bermbeheer biedt buiten de stadskern sneller de kans ruigere natuurtypen te gebruiken dan een binnen een woonwijk, maar ook in woonwijken kan dit aantrekkelijk uitzien afhankelijk van het ontwerp. 

2: Maai de bermen gedeeltelijk kort maar laat een aantal vlakken onaangetast. Pas gefaseerd maaien toe door tijdens de eerstvolgende maaibeurt onaangetaste vlakken nu te maaien en stukken die de eerste keer al gemaaid waren nu over te slaan [2] of pas sinusbeheer toe door sinuspaden te maaien. Bij sinusbeheer blijft circa 40% van de vegetatie staan. Een andere keer worden dezelfde of andere stukken gemaakt [1][4].

3: Maak zo min mogelijk gebruik van zware machinerie om beschadiging aan de flora, fauna en bodem te voorkomen.

4: Indien de weg waarlangs gemaaid wordt twee groene bermen heeft kan er voor gekozen worden één weghelft volledig te maaien tijdens het eerste maaimoment en de andere weghelft op het tweede maaimoment. Laat waar mogelijk verruiging van de bermen plaatsvinden. 

5: Het maaimoment moet plaatsvinden na de zaadvorming van de aanwezige vegetatie in de berm zodat na het maaien dezelfde planten terugkomen. 

6: Na het inrichten en aanplanten is het van belang dat elk biotoop correct wordt beheerd. In de onderstaande tabel staan de belangrijkste beheermaatregelen.

Zie voor de habitat ook: www.bij12.nl