Groene balkons aanleggen
Een wijk met veel flats of woonwijken met balkons kunnen vergroend worden met bomen en klimplanten aan te planten. Ze kunnen echter ook vergroend worden door de balkons te vergroenen. Hierbij is het belangrijk om van tevoren na te gaan hoeveel gewicht het balkon en het gehele gebouw kunnen dragen. Het is slim om in ieder geval voor een lichte en goed drainerende bodem in de plantenbakken te kiezen. Ook de bakken kunnen het beste van licht materiaal zijn. Om het groen niet te veel werk te maken zou er een druppelirrigatiesysteem aangelegd kunnen worden. Gebouwen en balkons die meer gewicht kunnen dragen kunnen ook grotere planten huisvesten, zoals bomen en struiken. Verder kan met de balkons aan de sociale cohesie in de wijk gewerkt worden. Buurtbewoners kunnen namelijk samen voor een sfeer en/of thema beplanting kiezen. Er kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de balkons vol te planten met oranje bloemen voor koningsdag. Ze zouden ook op ieder balkon andere groenten, kruiden, paddenstoelen of fruit kunnen verbouwen en deze met elkaar delen en/of ruilen. Groene balkons zijn een voorbeeld van buurtgroen. Afhankelijk van de keuzes die gemaakt worden bij de inrichting van de groene balkons kan er aan verschillende gemeentelijke opgaven gewerkt worden. Om groen te classificeren onder buurtgroen moeten groenblauwe zones voldoen aan een minimale bezetting van 0.2 hectare en een maximale afstand tot bewoond gebied van 400 meter [1]. Om de biodiversiteit een boost te geven zou er geen vergif gebruikt moeten worden. Het thema ‘Gezondheid van burgers waarborgen’ moet zeker meegenomen worden. Verder kan het thema’s hittestress ook direct meegenomen worden [2].
Beleidsvelden
Aandachtspunten
Een groene leefomgeving kan dienen als ontspanning of speelomgeving, daarnaast kan het dienen als gespreksonderwerp en biedt het kansen tot sociaal contact [4]. Groene balkons verbinden tevens buurtbewoners met elkaar. Om dit te versterken zouden buurtdagen georganiseerd kunnen worden. Op deze dagen zouden bijvoorbeeld planten verkoopt of geruild kunnen worden. Het is belangrijk dat het onderhoud eenvoudig is, dus druppelirrigatie is aan te bevelen. Tevens moet het groen er wel ‘net’ uitzien, waarbij het beeld van net kan verschillen van wijk tot wijk. Zoals bij de beschrijving aangegeven moet ook gelet worden of de gebouwen en balkons het extra gewicht aankunnen. Het beste kan gekozen worden voor een lichte bodem en plantenbakken. Het zou mooi zijn wanneer de gemeente deze buurten helpt met advies. Ze zouden bijvoorbeeld advies kunnen geven over welke plantensoorten geschikt zijn voor welk balkon en om de biodiversiteit mee te vergroten. Met een waardering van 1 ster (laag) tot 5 sterren (hoog) kunt u zien welke van de onderstaande aandachtspunten het meeste bijdragen [1].
Kansen voor biodiversiteit
Bij het aanleggen van groene balkons kunnen er één of meerdere natuurtypen gerealiseerd worden. Elk element biedt kansen voor het verhogen van de biodiversiteit in en rondom een wijk of straat. Natuurlijk zijn balkons alleen bereikbaar voor vliegende dieren, dus het effect is kleiner dan groen op de grond. Elementen die zeer geschikt zijn Groenvoorziening planten en Ruigteveld[3].Deze elementen dienen voornamelijk als voedselvoorziening, schuilplaatsen of navigatie-elementen. Bij het juist inrichten en beheren van deze elementen kunt u als eindstreven het veelvoudig voorkomen of zelfs vestigen van de bijbehorende gidssoorten verwachten, zie tabel 1.
Tabel 1: Natuurtypen met hun geassocieerde gidssoorten die gerealiseerd kunnen worden bij het aanleggen van groene balkons.
Meerwaarde
Meerwaarde van groene balkons.
Voorbeeld
Voorbeelden van groene balkons.
Door op de balkons te werken met grote bakken met een voedselrijke en goed watervasthoudende bodem kunnen ook struiken en bomen een onderdeel zijn van een groen balkon. Let op dat het gebouw en de fundering hier wel sterk genoeg voor moeten zijn.
Op de foto hieronder is te zien hoe ook bij kleine balkon toch een groene omgeving gecreëerd kan worden door de muur te bedekken met verticaal groen.
Stappenplan
1: Bekijk welke wijken relatief weinig groen oppervlak hebben binnen de gemeente, maar die wel over balkons beschikken.
2: Ga in gesprek met de buurtbewoners en inventariseer hun wensen en interesse in groene balkons. Baken af wat mogelijk is met de beschikbare ruimte, sterkte gebouwen en balkons, hoeveelheid licht en communiceer dit duidelijk met de bewoners.
3: Afhankelijk van de wensen van de buurtbewoners kunnen de groene balkons anders worden ingericht. Eventueel kunnen de buurtbewoners zelf een plan maken voor de groene balkons onder begeleiding van de gemeente en als mogelijk een groen expert. Voordat het ontwerp gemaakt kan worden moeten de doelstellingen en de beheermogelijkheden duidelijk zijn. Probeer hier als gemeente te sturen naar het gebruik van minstens één van de genoemde (landschaps)elementen om de verhoging van biodiversiteit te waarborgen. Vanuit hier is het realiseren van de groene balkons maatwerk, afhankelijk van de wensen van buurtbewoners. In dit geval zullen bewoners altijd wensen en eisen hebben, omdat het om hun eigen balkon gaat.
Bronnen
Op zoek naar uitgebreide informatie over deze maatregel?
download het rapportDeze maatregel draagt ook bij aan andere uitdagingen
Verdroging voorkomen & verminderen
Ter bevordering van biodiversiteit is verdroging voorkomen & verminderen van belang.
Woningnood verminderen
Het verminderen van woningnood is van groot maatschappelijk belang en brengt diverse voordelen met zich mee. Het draagt bij aan een gezondere, meer rechtvaardige en welvarende samenleving door tegemoet te komen aan fundamentele menselijke behoeften en de basis te leggen voor individueel en collectief welzijn.
Ten voordele van de natuur is het voor ons van belang dat er meer sprake is van Natuurinclusief bouwen. Dit is bouwen met mogelijkheden voor planten en dieren. Op steeds meer plaatsen zie je gebouwen met gevel- en dakgroen waar jonge mensen maar ook senioren graag in wonen. Winst voor mensen en flora en fauna!
Zie ook: Nationale Kennisbank Natuurinclusief Bouwen - LINK
Ruimtes multifunctioneel inrichten
Ter bevordering van biodiversiteit is ruimtes multifunctioneel inrichten van belang. De gemeente heeft naast klimaat uitdagingen ook nog andere taken, namelijk het bieden van afdoende voorzieningen van de burgers en bezoekers van de gemeente. Parkeervoorzieningen en woningbouw zijn hier belangrijke voorbeelden van. Door de buitenruimte klimaat adaptief in te richten kan zowel aan de klimaatuitdagingen als aan de andere gemeentelijke behoeftes worden voldaan.
In essentie zijn multifunctionele publieke ruimtes essentieel voor het bevorderen van een gezonde, inclusieve en levendige stedelijke omgeving. Het ontwerp en beheer ervan moeten rekening houden met de diverse behoeften van de gemeenschap om een positieve impact op het dagelijks leven van de bewoners te hebben.
Verlagen hittestress
Wateroverlast voorkomen
Kans op wateroverlast voorkomen is voor ons mensen van belang en ook goed voor de planten en dieren. Door effectieve maatregelen te nemen om wateroverlast te voorkomen, kunnen samenlevingen zich beter aanpassen aan de uitdagingen van een veranderend klimaat en tegelijkertijd de veiligheid en het welzijn van hun inwoners waarborgen.
Verminderen verhardingen
Bestrating zorgt voor snelle oppervlakkige waterafvoer en geen waterberging op je eigen perceel en dus meer droogte in de zomer. Over het algemeen draagt het verminderen van verhardingen bij aan een gezondere, duurzamere en leefbaardere stedelijke omgeving, waar zowel mens als natuur van kunnen profiteren.
Biodiversiteit verhogen
De biodiversiteit kan met diverse maatregelen vergroot worden. Sommige maatregelen kunnen zelfs kosten besparen. Het verhogen van biodiversiteit, of biologische diversiteit, is van vitaal belang vanwege de vele voordelen die het biedt aan ecosystemen, menselijke samenlevingen en de planeet als geheel. Het is essentieel voor een duurzame en veerkrachtige toekomst.
Industrieterreinen vergroenen
Het vergroenen van industrieterreinen biedt verschillende voordelen, zowel op milieugebied als op sociaaleconomisch vlak.