Landgebonden

Kruidenrijk grasland

Kruidenrijk grasland biedt een verscheidenheid aan grassen en kruiden; in de loop van de tijd bloeien er steeds weer andere soorten grassen en kruiden. De huidige weidegronden zijn vaak arm aan gras- en kruidsoorten, met als gevolg dat de biodiversiteit in het grasland ook laag is. In combinatie met hoe intensief het hooilandbeheer is en hoeveel en natuurlijk er bemest wordt zullen er steeds minder insecten leven bij intensief beheer en veel (kunst)mest. Weinig insecten betekent ook weinig vogels. Voor grazers op een weide met maar 1 tot 5 soorten betekent dit dat ze meer van hetzelfde te eten hebben, wat tot een minder vitaal dier kan leiden. Van koeien zal de melk ook minder verschillende stoffen bevatten, waardoor deze ook minder gezond is. De meeste kruidenrijke graslanden zullen in het buitengebied gecreëerd moeten worden. 

Kijk ook bij: https://library.wur.nl/WebQuery/edepot/545919 

Beleidsvelden

Duurzaamheid
Klimaat
Water
Biodiversiteit
Landbouw en Natuur
Nationale bijenstrategie
Vergroening Europees Landbouwbeleid

Algemene soorten

Anders zou ik uit het overzicht steeds 2-5 kunnen kiezen die aannemelijk zijn.

Leefgebied

Aandachtspunten

Bepaal welke grassen/kruiden het overleven met de huidige/toekomstige grazers en welke dichtheden de grazers kunnen hebben in relatie tot de gekozen kruiden op het perceel. Let erop dat sommige planten giftig zijn voor grazers, zoals kruiskruiden. In een natuurlijke wei grazen de grazers normaal gesproken netjes om deze soorten heen, maar wanneer ze gemaaid worden dan blijven sommige soorten ook gedroogd giftig voor de grazers en herkennen ze ze niet als giftig. Verder zullen grazers op een klein perceel sneller geneigd zijn ook giftige planten te eten, omdat het perceel overbegraasd wordt. Iedere plant beschermt zich voor de duidelijkheid voor grazers, dat kan zijn via bijvoorbeeld gifstoffen, stekels of dat hij slecht te verteren is. Waar het om gaat is dat bij meer verschillende soorten in een wei de kans op een vergiftiging door een te grote accumulatie van dezelfde gifstoffen kleiner wordt. Verder werken ook diverse gifstoffen in lage dosissen positief op de gezondheid. Ook Engels raaigras kan leiden tot vergiftigingsverschijnselen in de zomer en herfst, waardoor de dieren gaan wankelen en nerveus worden [10]. 

Risico soorten: Jacobskruiskruid, incl. diverse andere kruiskruiden, ridder- en krulzuring, heermoes, lidrus, andere paardenstaarten, smeerwortel, narcis, sint-janskruid, rode klaver, hondsdraf, Herfsttijloos, brem, boterbloem, reuzenberenklauw, bastaardklaver, honingklaver, dolle kervel en diverse andere [4], [6].

De soorten moeten passen bij de bodem en waterhuishouding van de locatie. Het mooiste zou zijn wanneer de gekozen soorten passen bij de soorten uit de omgeving. Voor de biodiversiteit is het het aantrekkelijkste wanneer het hele jaar door bloemen aanwezig zijn. Met een waardering van 1 ster (laag) tot 5 sterren (hoog) kunt u zien welke van de onderstaande aandachtspunten het meeste bijdragen [1]. 

Kansen voor biodiversiteit

Bij het aanleggen van een kruidenrijk grasland kunnen er één of meerdere natuurtypen gerealiseerd worden. Elementen die zeer geschikt zijn Groenvoorziening gras en Ruigteveld [3]. Deze elementen dienen voornamelijk als voedselvoorziening, schuilplaatsen of navigatie-elementen. Bij het juist inrichten en beheren van deze elementen kunt u als eindstreven het veelvoudig voorkomen of zelfs vestigen van de bijbehorende gidssoorten verwachten, zie tabel 1.

Meerwaarde

Voorbeeld

Een kruidenrijk grasland voor vee en paard

Stappenplan

1: Bepaal welke grassen/kruiden het overleven met de huidige/toekomstige grazers en welke dichtheden de grazers kunnen hebben in relatie tot de gekozen kruiden op het perceel. Let erop dat sommige planten giftig zijn voor grazers, zoals kruiskruiden.

2: Bepaal of de soorten ingezaaid of geplant worden. Verder moet er nagegaan worden of de soorten de eerste jaren extra hulp nodig hebben 

3: Afhankelijk van de wensen en eisen kan het kruidenrijk grasland ook complexer worden ingericht, zoals met waterelementen, hoogteverschillen, andere bodems enzovoorts. 

4. Bij voorkeur wordt dit gehele proces begeleidt door een planten expert. 

Bronnen

[1]: https://gemeente-en-stadsmonitor.vlaanderen.be/groen-in-de-buurt 

[2]: https://www.atlasleefomgeving.nl/meer-weten/natuur/groene-leefomgeving 

[3]: https://www.bij12.nl/onderwerpen/natuur-en-landschap/index-natuur-en-landschap/ 

[4]: https://www.pavo.nl/advies/giftige-planten-voor-paarden/

[5]: https://www.paardenarts.nl/kennisbank/gevaarlijke-bomen-en-struiken/ 

[6]: https://verenigingeigenpaard.nl/kennisbank/verzorging-en-gezondheid/paard-en-gezondheid/giftige-planten/ 

[7]: https://toverleven.cultu.be/hoeveel-dieren-m2-grasland 

[8]: https://www.parool.nl/nieuws/grazers~b20019bc/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F 

[9]: https://www.levendehave.nl/dierenwikis/runderen/giftige-planten-voor-runderen 

[10]: https://www.levendehave.nl/dierenwikis/algemeen/giftige-planten-en-struiken 

Op zoek naar uitgebreide informatie over deze maatregel?

download het rapport

Deze maatregel draagt ook bij aan andere uitdagingen

Biodiversiteit verhogen

De biodiversiteit kan met diverse maatregelen vergroot worden. Sommige maatregelen kunnen zelfs kosten besparen.   Het verhogen van biodiversiteit, of biologische diversiteit, is van vitaal belang vanwege de vele voordelen die het biedt aan ecosystemen, menselijke samenlevingen en de planeet als geheel. Het is essentieel voor een duurzame en veerkrachtige toekomst.

Meer informatie

Deze maatregel heeft een positieve invloed op de volgende gidssoorten