Groen rondom openbare gebouwen
Deze maatregel is gericht op het aanplanten van groot en klein groen rondom verscheidene openbare ruimten waaronder ziekenhuizen, scholen, bibliotheken enzovoort. Bij het aanleggen van deze groenelementen wordt er zo veel mogelijk gebruik gemaakt van lege ruimten, zoals bijvoorbeeld gazons, stukken die bestraat zijn of braakliggende stukken. De aanwezigheid van deze groenelementen rondom openbare gebouwen draagt bij aan een fijne groene woon- en leefklimaat en biedt de mogelijkheid om lokale biodiversiteit te verhogen [1].
Beleidsvelden
Algemene soorten
Dieren: | Kevers, ruige dwergvleermuis, huismus, gierzwaluw, slechtvalk |
Planten: | Honingboom, bijenboom, linde, esdoorn, hemelsleutel, leverkruid, Persicaria amplexicaulus. |
Leefgebied
Waterloop sloot, Watervlakte (meer, plas, vijver, ven), Houtwal, Groenvoorziening | N00.02, N12.01, N12.02, L01.01 t/m L01.08, L01.10, L01.14, L01.15, L01.16, A14.01, A14.02, |
Struiken | 3181, 3182, 3183, 3184, 3185, 3186, 3187, |
Aandachtspunten
Het aanleggen van meer groenelementen rondom publieke ruimten kan dienen als een groene oplossing voor locaties waar hittestress of bestrating problematisch zijn. Daarnaast kan het een positieve boost geven aan het aanzicht van de woon- en leefomgeving. Tot slot dragen de onderstaande aandachtspunten elk bij aan de verhoging van de biodiversiteit. Met een waardering van 1 ster (laag) tot 5 sterren (hoog) kunt u zien welke aandachtspunten het meeste bijdragen [2].
Kansen voor biodiversiteit
Bij het aanleggen van groenelementen kunnen er één of meerdere natuurtypen gerealiseerd worden. Elk element biedt veel kansen voor het verhogen van de biodiversiteit rondom publieke gebouwen. De volgende elementen zijn geschikt voor deze vergroening: L01. 05 Knip- of scheerheg, L01.13 Bomenrij of solitaire boom en Struiken. Deze elementen dienen voornamelijk als voedselvoorziening, schuilplaatsen of navigatie-elementen. Bij het juist inrichten en beheren van deze elementen kunt u als eindstreven het veelvoudig voorkomen of zelfs vestigen van de bijbehorende gidssoorten verwachten, zie tabel 1.
Tabel 1: Natuurtypen met hun geassocieerde gidssoorten die gerealiseerd kunnen worden bij het aanleggen van groenelementen rondom openbare ruimten.
Meerwaarde
Meerwaarde van het omliggende groen rondom publieke ruimten:
Voorbeeld
Voor de maatregelen:
Op de bovenstaande foto is een voor het publiek toegankelijk plein, met een paar groenelementen. Dit plein biedt weinig schuilgelegenheden en plek voor dieren om voedsel te zoeken. Op foto 2 is een voorbeeld van openbaar groen langs een weg te zien waar met gelaagdheid en bloesem verbindingszones voor dieren gecreëerd worden, zodat ook dieren door de stad kunnen trekken.
Legenda
- Gras
- Bomenrij of solitaire boom
- Struiken
- Knip- of scheerheg
Stappenplan
1: Bedenk welke groene elementen je wilt realiseren rondom de openbare gebouwen. Denk hierbij in eerste instantie aan relatief kleinere groenelementen die voornamelijk lokaal invloed uitoefenen op de biodiversiteit. Dit omdat de kosten hiervan lager zijn.
2: Ga verder na welke groenelementen een natuurlijke inpassing in het landschap kunnen krijgen. Te denken valt aan een houtwal met inheemse soorten of een stuk moeras die aansluit op een bestaand moeras. Dit is bijvoorbeeld een goede optie wanneer het gebouw of complex grenst aan een natuurgebied, stadspark of ander groen of blauw gebied.
3: Plant struiken en bomen in stroken aan, zoals heggen, struwelen (hoop struiken bij elkaar), houtwallen (struiken en bomen in een lijnstructuur) en lanen (bomenrij), die geschikt zijn voor de locatie en de gidssoorten in het gebied en de omgeving. Afhankelijk van de grondsoort en waterhuishouding zullen er andere plantensoorten geschikt zijn. Deze elementen zijn belangrijk voor het bieden van schuilplaatsen en migratieroutes voor onder andere de gewone dwergvleermuis en de das. Bijvoorbeeld bij de gewone dwergvleermuis voor navigatie tussen foerageergebieden en haar verblijfplaats.
4: Overweeg bij het aanplanten van een bomenrij de bomen of andere vorm van stroken aanplant richting een aangrenzend groen gebied te plaatsen, zodat soorten als de gewone dwergvleermuis deze bomen effectiever als navigatie element kunnen gebruiken. Verder let erop dat de bomen niet allemaal van dezelfde soort zijn, zodat ziektes en plagen voorkomen worden. Inheemse soorten of soorten met veel nectar en pollen zijn het waardevolste voor de biodiversiteit.
5: Na het inrichten en aanplanten is het van belang dat elk habitat correct wordt beheerd. In de onderstaande tabel staan de belangrijkste beheermaatregelen.
Op zoek naar uitgebreide informatie over deze maatregel?
download het rapportDeze maatregel draagt ook bij aan andere uitdagingen
Verdroging voorkomen & verminderen
Ter bevordering van biodiversiteit is verdroging voorkomen & verminderen van belang.
Woningnood verminderen
Het verminderen van woningnood is van groot maatschappelijk belang en brengt diverse voordelen met zich mee. Het draagt bij aan een gezondere, meer rechtvaardige en welvarende samenleving door tegemoet te komen aan fundamentele menselijke behoeften en de basis te leggen voor individueel en collectief welzijn.
Ten voordele van de natuur is het voor ons van belang dat er meer sprake is van Natuurinclusief bouwen. Dit is bouwen met mogelijkheden voor planten en dieren. Op steeds meer plaatsen zie je gebouwen met gevel- en dakgroen waar jonge mensen maar ook senioren graag in wonen. Winst voor mensen en flora en fauna!
Zie ook: Nationale Kennisbank Natuurinclusief Bouwen - LINK
Ruimtes multifunctioneel inrichten
Ter bevordering van biodiversiteit is ruimtes multifunctioneel inrichten van belang. De gemeente heeft naast klimaat uitdagingen ook nog andere taken, namelijk het bieden van afdoende voorzieningen van de burgers en bezoekers van de gemeente. Parkeervoorzieningen en woningbouw zijn hier belangrijke voorbeelden van. Door de buitenruimte klimaat adaptief in te richten kan zowel aan de klimaatuitdagingen als aan de andere gemeentelijke behoeftes worden voldaan.
In essentie zijn multifunctionele publieke ruimtes essentieel voor het bevorderen van een gezonde, inclusieve en levendige stedelijke omgeving. Het ontwerp en beheer ervan moeten rekening houden met de diverse behoeften van de gemeenschap om een positieve impact op het dagelijks leven van de bewoners te hebben.
Lichtvervuiling verminderen
Dieren, planten en ook mensen zijn in miljoenen jaren aangepast aan daglengte en donkere nachten.
Lichtvervuiling verwijst naar het teveel aan kunstmatig licht in een bepaalde omgeving, waardoor het moeilijk wordt om de natuurlijke nachtelijke hemel waar te nemen. Dit fenomeen heeft verschillende negatieve effecten, waaronder verstoring van het bioritme van dieren en mensen, Lichtvervuiling verminderen betekent maatregelen nemen om de hoeveelheid ongewenst en overtollig licht te beperken.
Afkoppelen regenwater
Ter bevordering van het water vasthouden en van biodiversiteit is Afkoppelen regenwater van belang. Het afkoppelen van regenwater draagt bij aan duurzaam waterbeheer, vermindert overstromingsrisico's en bevordert het hergebruik van water.
Verlagen hittestress
Verminderen verhardingen
Bestrating zorgt voor snelle oppervlakkige waterafvoer en geen waterberging op je eigen perceel en dus meer droogte in de zomer. Over het algemeen draagt het verminderen van verhardingen bij aan een gezondere, duurzamere en leefbaardere stedelijke omgeving, waar zowel mens als natuur van kunnen profiteren.
Biodiversiteit verhogen
De biodiversiteit kan met diverse maatregelen vergroot worden. Sommige maatregelen kunnen zelfs kosten besparen. Het verhogen van biodiversiteit, of biologische diversiteit, is van vitaal belang vanwege de vele voordelen die het biedt aan ecosystemen, menselijke samenlevingen en de planeet als geheel. Het is essentieel voor een duurzame en veerkrachtige toekomst.
Industrieterreinen vergroenen
Het vergroenen van industrieterreinen biedt verschillende voordelen, zowel op milieugebied als op sociaaleconomisch vlak.