Buurtgroen aanleggen

Wilt u groen integreren in een grijze woonwijk en hiermee de biodiversiteit verhogen? Het aanleggen van buurtgroen kan hierbij helpen.

Door het afwisselen van groter groen, waaronder stadsparken, met kleiner groen waaronder groene tuinen en bomenrijen kunt u de biodiversiteit en verbinding tussen groenblauwe zones verbeteren.

Door de flexibiliteit van het gebruik van buurtgroen is deze maatregel te koppelen aan een wijde selectie van gemeentelijke opgaven zoals ruimtes multifunctioneel inrichten en het verminderen van bestrating.

De natuurtypen passend bij deze maatregel kunnen daarbij een positieve invloed hebben op het voorkomen van de Gewone dwergvleermuis, Das, Icarusblauwtje en ook de kamsalamander. 

Zie ook natuurtypen website: https://www.bij12.nl/onderwerpen/natuur-en-landschap/index-natuur-en-landschap/natuurtypen/ 

Een groene leefomgeving kan dienen als ontspanning of speelomgeving, daarnaast kan het dienen als gespreksonderwerp en biedt het kansen tot sociaal contact [4]. Het is van belang dat buurtgroen goed beheerd wordt om overlast of overwoekering te voorkomen. Buurtgroen kan op verschillende manieren bijdragen aan het verhogen van de biodiversiteit. Met een waardering van 1 ster (laag) tot 5 sterren (hoog) kunt u zien welke van de onderstaande aandachtspunten het meeste bijdragen [1]. 

Bij het plaatsen van buurtgroen kunnen er één of meerdere natuurtypen gerealiseerd worden. Elk element biedt veel kansen voor het verhogen van de biodiversiteit in en rondom een wijk of straat. Elementen die zeer geschikt zijn voor een natuurspeelplaats zijn Bomenrij en solitaire boom, Groenvoorziening gras en N12.06: Ruigteveld[3]. Deze elementen dienen voornamelijk als voedselvoorziening, schuilplaatsen of navigatie-elementen. Bij het juist inrichten en beheren van deze elementen kunt u als eindstreven het veelvoudig voorkomen of zelfs vestigen van de bijbehorende gidssoorten verwachten, zie tabel 1.

Tabel 1: 

Meerwaarde van de Natuurspeelplaats: voorbeeld van buurtgroen

Vooraf:

Als voorbeeld voor de inrichting van buurtgroen is de Hertog Arnoldlaan in Horst aan de Maas gekozen. De relatief groene wijk heeft een ingang langs de met ruige bermen ingerichte N556. Omdat er tussen de wijk en de N556 een geluidsbarrière is het voor minder mobiele soorten zoals kleine insecten of amfibieën belangrijk dat dit soort openingen genoeg beschutting geven voor deze soorten. Bij struiken kan ook gekozen worden voor vlinderbloemige struiken als extra voedselbron voor het Icarusblauwtje en andere dagvlinders en insecten.

1: Bekijk welke wijken relatief weinig groen oppervlak hebben binnen de gemeente. 

2: Ga in gesprek met de buurtbewoners en inventariseer hun wensen. Naast de genoemde (landschaps)elementen kan buurtgroen ook anders ingericht worden. Baken af wat mogelijk is met de beschikbare ruimte en communiceer dit duidelijk met de bewoners. 

3: Afhankelijk van de wensen van de buurtbewoners kan het zijn dat het buurtgroen anders wordt ingericht. Eventueel kunnen de buurtbewoners zelf een plan maken voor het buurtgroen onder begeleiding van de gemeente. Probeer hier als gemeente te sturen naar het gebruik van minstens één van de genoemde (landschaps)elementen om de verhoging van biodiversiteit te waarborgen. Vanuit hier is het realiseren van buurtgroen maatwerk, afhankelijk van de wensen van buurtbewoners. In het geval dat er geen wensen van buurtbewoners zijn of worden betrokken kan dit stappenplan verder worden gevolgd.

4: Zoek locaties binnen groenarme wijken waar ‘overbodige’ bestrating of verhard terrein is. Denk aan stoepen van meer dan 2 meter breed, een compleet verharde binnenplaats of braakliggend terrein.

5: Verwijder het verharde oppervlak. Indien de grond schraal is, bemest deze eerst of graaf de bovenste laag af en stort voedselrijk aarde. Dit is niet nodig wanneer de planten dit niet nodig hebben, bijvoorbeeld bij soorten die staan in een prairietuin. Plant vervolgens de vegetatie-elementen aan, zoals bomen, struiken en kruiden. Afhankelijk van de grondsoort en waterhuishouding zullen er andere plantensoorten geschikt zijn. Bomenrijen en struiken kunnen dienen als schuilplaats en migratieroute voor de das en kamsalamander. Daarnaast kan grasland voedselvoorziening en verblijfplaats bieden voor het icarusblauwtje. De gewone dwergvleermuis kan alle elementen gebruiken als navigatie tussen foerageergebieden en haar verblijfplaats. 

6: Na het inrichten en aanplanten is het van belang dat elk habitat correct wordt beheerd. In de onderstaande tabel staan de belangrijkste beheermaatregelen.